ශ්‍රී ලංකාවේ සුළු අපනයන බෝග

කිතුල්  –caryota urens

ආසියාතික රටවල මීටර් 20ක් පමණ උසට වැඩෙන ශාකයකි.කිතුල් නිෂ්පාදන මෙරට ජන ජීවිතය හා බැදී පවතී.ලෝක වෙළච පොළේ වැඩි විදේශ විනිමයක් ඉපයිය  හැකි බෝගයක් ලෙස කිතුල් වැදගත් වේ.ප්‍රධාන ගැනුමිකරැවන් එක්සත්රාජධානිය,ඉන්දියාව,බෙල්ජියම,ජර්මනිය,ඕස්ට්‍රේලියාවහා නෙදර්ලන්තය.නිෂ්පාදිත රටවල් වන්නේ ශ්‍රී ලංකාව ,ඉන්දියාව,පිලිපීනය හා මැලේසියාව වැනි නැගෙනහිර ආසියාතික රටවල්ය.මෙම ශාකයේ ප්‍රයෝජනයන් වන්නේ කිතුල් පැණි කිතුල් හකුරැ කිතුල් රා කිතුල් පිටි කිතුල් කෙදි ආදි ද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදනය කිරීම සදහා වැදගත් වේ.

බුලත් –piper betel

කි.පූ. 340 තරමි ඈත ඉතිහාසයට උරැමකමි කියන මෙරට බුලත් වගාව අපේ නොයෙක් සංස්කෘතික අංග සමග බැදී පවතී.මුහුදු මට්ටමේ සාට මීටර් 1000 ක් දක්වා හොදින් වැඩෙන බුලත් බහුරෑපි ශාකනය පෙන්නුමි කරයි.ශ්‍රී ලංකාවේ වගාවට පවතින හිතකර දේශගුණය නිසා ගුණාත්මක බවින් ඉහල බුලත් අපනයනය කිරීමට හැකිවී ඇත.ප්‍රධාන ගැනුමිකරැවන් වන්නේ ඉන්දියා හා පාකිස්ථානයයි.නිෂ්පාදිත රටවල් වන්නේ එක්සත් රාජධානිය ඉන්දියාව බෙල්ජියම ජර්මනිය ඕස්ට්‍රේලියාව හා නෙදර්වන්තය නිෂ්පාදිත රටවල් වන්නේ ශ්‍රී ලංකාව හා පාකිස්ථානයයි. මෙහි ප්‍රයෝජනයන් වන්නේ
*බුලත් විට සදහා
*දේශිය වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සදහා
*ආගමික කටයුතු සදහා
*වර්ණ නිෂ්පාදනයට යන ආදියට භාවිතා කරයි.

පුවක් –Areca catechu

ශ්‍රී ලංකාවේ තෙත් කලාපීය ප්‍රදේශවල ගෙවතුවල බහුලව දක්නට ලැබේ.නොයෙකුත් බාහිර කටයුතු සදහා පුවක් ගස යොදා ගැනීම නිසා මෙම පුවක් ශාකය විනාශ වෙමින් පවතී.එබැවින් මෙය විනාශ වන්නට නොදී රැකගැනීම සදහා අපනයන බෝග දෙපාර්තුමේන්තවෙන් පුවක් වගාව සදහා වැවිලිකරැවන් දිරිගන්වා ඇත.ප්‍රධාන ගැණුමිකරැවන් වන්නේ ඉන්දියාව හා පකිස්ථානයයි.ප්‍රධාන නිෂ්පාදිත රටවල් වන්නේ ඉන්දියාව පාකිස්ථානය හා ශ්‍රී ලංකාවයි.මෙහි පුයෝජන නමි බුලත් විට සදහා භාවිතා කිරීම.

කරාබු නැටි – syzgium gromaticum

කරාබු වගා අප රටට හදුන්වා දෙනු ලැබුවේ ලන්දේසින් විසිනි.ඒ16 වන ශතවර්ෂයේදී පමණය. කරාබු නැටි ශාකය,ඔලිව් ශාකයට බෙහෙවින් සමාන බවක් දක්වයි.එහෙත් යම් වෙනසකට ඇත්තේ කරාබු නැටි ශාකයේ ශාකපත්රඔ ප්රෙමාණය බහුලවීමයි.Myrtaccae කුලයට අයත් Syzigium Aromaticium යන ජෛව විද්යාකත්මක නාමය දරන කරාබු නැටිවල ,අස්වැන්න ලෙස නෙළාගනු ලබන්නේ එහි පොහොට්ටුය.තද දුඹුරු පැහැයක් වන තෙක් වියළාගත් මෙම කරාබු නැටි කුඩු වශයෙන් ද භාවිතා කරනු ලබයි.ආහාර පිසීමේදී කරාබු නැටිවලින් සුවඳවත් බව මෙන්ම ආහාර ජීර්ණය පහසු කරවීම ද බලාපොරොත්තු වේ.එමෙන්ම මුඛය ආශ්‍රිත රෝග විශේෂයෙන් දත් කැක්කුම සඳහා විශිෂ්ට ඖෂධයක් වශයෙන්ද කරාබු නැටි භාවිතා කරනු ලබයි.ප්‍රධාන ගැනුමිකරැවන් වන්නේ ඉන්දියාව ඒක්සත් රාජධානිය ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය හා බටහිර යුරෝපා රටවල්ය.නිෂ්පාදිත රටවල් වන්නේ සැන්සිබාරය,ටැන්සානියාව,මැඩගස්කරය, ශ්‍රී ලංකාව හා බ්‍රසීලයයි. මෙම ශාකයේ ප්‍රයෝජන-
*ආහාර සුවදකාරකයක්
*ආහාර රසකාරකයක්
*ඖෂධ
*සුවද විලවුන්
*දන්ත ඖෂධ ආදිය සදහා භාවිත කරයි.

හීන් පැඟිරි – Cymbopogon nardus

හීන් පැඟිරි මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර් 600 තෙක් උස් බිමිවල වැඩෙන ශාකයකි.පසෙහි ගඹුරට විහිදෙන තන්තු මුල්, දිගැටි පත්‍ර සහිත කටු පදුරැ ශාකයකි.ලේන බටු ,සිලෝන් සිට්‍රොනෙල්ලා ලෙස හදුන්වන්නේ ද මෙයයි.හීන් පැඟිරි වගාව මෙරට අරඹන්නට ඇත්තේ රැහුණේ ගිරැවාපත්තුවෙන් යැයි සැලකේ.වර්ෂ 1900 දක්වාම ලෝකයේ පැගිරි වෙළදපොළ සමිපුර්ණෙයෙන්ම රැදී තිබුණේ ශ්‍රී ලංකාවේය.ප්‍රධාන ගැණුමිකරැවන් වන්නේ ඒක්සත් රාජධානිය ,ඇමරිකි එක්සත් ජනපදය ,ඕස්ට්‍රේලියාව ,ජර්මනිය ,ජපානය ,බෙල්ජියම ,දකුණු අප්‍රිකාව හා සිංගප්පූරැවයි.නිෂ්පාදිත රටවල් වන්නේ ශ්‍රීලංකාව, ඉන්දියාව,ජාවා දූපත් හා සීෂේල්ස් දූපත්ය. මෙම ශාකෙයන් *ඇති ප්‍රයෝජන
*සුවද විලවුන් නිෂ්පාදනයට
*තින්ත වර්ග
*කෘමිනාශක
*බාමි වර්ග
*සබන්
අයිස්ක්‍රීමි හා වෙනත් පැණිරස කෑම ආදිය නිපදවීම සදහා